معادن غنی ذغال سنگ این شهرستان حاکی از وجود جنگلهای انبوه و دریاچههای بزرگ در گذشتههای دور در این منطقه میباشد.این معادن، طبس را در ردیف یکی از غنیترین مناطق کشور به لحاظ ثروت ملی قرار دادهاست.علی رغم اینکه طبس در حال حاضر جزء استان یزد است اما فرهنگ مردم منطبق بر فرهنگ خراسان است. مردم آن به گویش خراسانی سخن میگویند و هنوز از لحاظ ریشه خود را خراسانی میدانند.انتزاع از خراسان و الحاق به یزد به دلیل ناهمگنی فرهنگی و اجتماعی آنها موجب ناخشنودی و اعتراض بسیاری از مردمان آن شد و مصرانه پیگیر الحاق مجدد به خاک خراسان می باشند.
طبس در زمینلرزه شهریور ۱۳۵۷ به طور کامل نابود شد و بعد از آن بازسازیهایی در آن انجام شد.[۲]
آب طبس از یکپارچه شدن چشمههای پرشماری که از راه یک قنات به این شهر آورده میشوند و در جایی به نام «فرهونگ» از زیر زمین بیرون میآیند تأمین میشود.این آب در راه خود به خاطر شیب طبیعی زمین چند آسیاب را نیز به راه میاندازد. این آب در قدیم پس از آبیاری و گذر از باغ گلشن،وارد شهر شده و باغهای و محلهها را آبیاری میکند و آبانبارها را پر از آب مینماید.[۳]
دور بودن شهر طبس از شهرهای حاصلخیز و سختی راه کویر،جابهجایی هرگونه کالای فاسد شدنی به طبس را ناممکن مینمود و بنابر این مردم طبس میوه و سبزی خود را در محل تولید میکردند.فراوردههای صادراتی این شهر را نیز فراوردههای خشک و فاسدنشدنی مانند گندم و غله بودهاست.در برخی نقاط پیرامون طبس حتی برنج نیز به عمل میآید و برنجزارهایی در آنجا وجود دارد.[۴]
طبس در ۲۹ تا ۳۰ قمری بهدست عربها اشغال شد و تاریخنگاران سدههای آغازین اسلامی همواره از آن به عنوان جایی که درختان نخل و مرکبات دارد یاد کردهاند.بر اساس مستنداتی که هرودوت تاریخ نویس،ارائه نموده و به نقل از جلد اول کتاب سرزمین خورشید ترجمه استاد ذبیح الله منصوری،میت ری داتس از جمله موبدان زرتشیتی بوده که در طبس می زیسته و به عنوان ناپدری کورش کبیر وی را در همین منطقه تا سن شانزده سالگی تربیت و بزرگ نمود.[۵] طبس (تببس)در دوره نهضت اسماعیلیان یکی از مراکز مهم اسماعیلیان خراسان بود.از نوشتههای سفرنامهنویسان اینگونه برمیآید که باغهای طبس به جز قلعهباغ و باغ کلج قدمتی بیش از دوره افشاریان ندارند.[۶]خیابان گلشن در پایان دورهٔ زندیان و هنگامی که لطفعلی خان زند به طبس میآید و به پیشنهاد او تأسیس شد.[۷]
در شهریور سال ۱۳۵۷،زمینلرزهای به شدت ۷٫۸ریشتر[۸] طبس و روستاهای مجاور آن را ویران کرد.این زمینلرزه که یکی از بزرگترین زمینلرزههای سده ی اخیر در ایران بودهاست،حدود ۱۵٬۰۰۰ کشته به جای گذاشت.طبس تا قبل از زمین لرزه سال 1357 جزئ مناطق با خطر نسبی متوسط پهنه بندی شده بود.تحقیقات و پژوهش های ریخت زمین شناسی و نو زمین ساختی نشان می دهد که طبس به دلیل وضعیت خاص زمین شناسی مستعد زلزله های با قدرت بالا بوده ولی ابزارهای موجود در گذشته توان شناسیایی این پتانسیل را نداشته است. دکتر محمد آریامنش زلزله شناس،که خود از بازماندگان همین زمین لرزه می باشد معتقد است که تا قبل از زلزله سال پنجاه و هفت حد اقل سه زمین لرزه بزرگ در این منطقه روی داده است.وی طی سالیان متوالی پژوهش های مختلفی را در زمینه وضعیت لرزه خیزی و زلزله شناسی و چشمه های لرزه زا در طبس ارائه داده است.
- نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵، پایگاه اینترنتی مرکز آمار ایران
- دانشدوست، یعقوب،طبس شهری که بود (باغهای طبس)،تهران: انتشارات سروش، ۱۳۶۹ خورشیدی. پیشگفتار.
- دانشدوست، یعقوب،طبس شهری که بود (باغهای طبس)،تهران: انتشارات سروش، ۱۳۶۹ خورشیدی. پیشگفتار.
- همان.
- دانشدوست، یعقوب، طبس شهری که بود (باغهای طبس)، تهران: انتشارات سروش، ۱۳۶۹ خورشیدی. پیشگفتار.
- همان. ص ۳۸.
- همان.
- Earthquakes with ۱٬۰۰۰ or More Deaths since ۱۹۰۰ (انگلیسی). US Geographical Surveyبازبینیشده در فروردین ۱۳۸۸.
اطلس گیتاشناسی استانهای ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
:: موضوعات مرتبط:
گالری ,
متفرقه ,
,
:: بازدید از این مطلب : 1019
|
امتیاز مطلب : 2
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1